Ο γάμος είναι μια από τις σημαντικότερες στιγμές στη ζωή ενός ζευγαριού και μια από τις σπουδαιότερες θρησκευτικές και κοινωνικές γιορτές της παράδοσης μας. Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, με πλούσια κληρονομιά, τα έθιμα του γάμου είναι πολλά, και σε κάποιες περιπτώσεις μοναδικά για κάθε τόπο.
Κάποια από αυτά είναι περισσότερο γνωστά, κάποια λιγότερο, αλλά σίγουρα κάθε γάμος εμπεριέχει έστω μια από αυτές τις πολύχρονες συνήθειες, που ενώνουν το χθες με το σήμερα, και διατηρούν την παράδοση ζωντανή.
Γνωστά Έθιμα Γάμου
Το νυφικό κρεβάτι
Ένα από τα πιο γνωστά έθιμα γάμου, αποτελεί το νυφικό κρεβάτι. Στρωμένο αρχοντικά και στολισμένο σε πολλές περιπτώσεις με λουλούδια, το κρεβάτι της νύφης, ετοιμάζεται δύο μέρες πριν από το γάμο από τους συγγενείς και τους φίλους. Στη συνέχεια, σύμφωνα με το έθιμο, ξαπλώνουν πάνω ανύπαντρες κοπέλες ή παιδάκια, τα οποία παρευρίσκονται, ως ένδειξη γονιμότητας.
Επίσης, συνηθίζεται να πετάνε χρήματα, κουφέτα και ρύζι πάνω στο κρεβάτι, ενώ ο γαμπρός το ξεστρώνει τρεις φορές, γεγονός που σημαίνει ότι όλες οι αναποδιές και τα προβλήματα θα λυθούν στη ζωή του ζευγαριού.
Τα ονόματα στο παπούτσι της νύφης
Ένα από τα πιο διαδεδομένα έθιμα, είναι αυτό της εγγραφής των ονομάτων στο παπούτσι της νύφης. Σύμφωνα με αυτό, κατά την προετοιμασία της, η νύφη γράφει στις σόλες των νυφικών παπουτσιών τα ονόματα των κοριτσιών που είναι ακόμα ανύπαντρα. Όποια από αυτά σβηστούν μέχρι το τέλος της βραδιάς, είναι και οι επόμενες που θα παντρευτούν.
Χρήματα στο παπούτσι
Πέρα από τα ονόματα, ένα ακόμα έθιμο που σχετίζεται με τα υποδήματα της νύφης, είναι αυτό που θέλει τον κουμπάρο αλλά και τους φίλους του γαμπρού, να τοποθετούν χρήματα στα παπούτσια της νύφης. Η ίδια προφασίζεται πως τα παπούτσια της είναι μεγάλα και οι άνδρες τοποθετούν χρήματα στους πάτους των παπουτσιών μέχρι να προσαρμοστούν άψογα.
Το ξύρισμα του γαμπρού
Ίσως ένα από τα έθιμα με τη μεγαλύτερη διατήρηση στο πέρασμα των χρόνων, είναι αυτό που σχετίζεται με το ξύρισμα του γαμπρού. Σύμφωνα με αυτό, την ημέρα του γάμου μαζεύονται στο σπίτι του γαμπρού οι καλύτεροι του φίλοι για να τον… ντύσουν και φυσικά να τον ξυρίσουν, ετοιμάζοντας τον έτσι για την εκκλησία.
Πάτημα του ποδιού
Αυτό το έθιμο έχει διατηρηθεί μέχρι τις μέρες μας με μια πιο ανάλαφρη και διασκεδαστική χροιά. Κατά το σημείο της λειτουργίας στο οποίο ακούγεται η φράση του Αποστόλου Παύλου, «Η δε γυνή ίνα φοβείται τον άνδρα», η νύφη πατάει κρυφά το πόδι του γαμπρού, ως συμβολική πράξη χειραφέτησης.
Μέλι με καρύδια
Το γλυκό της πεθεράς, μέλι με καρύδια, είναι ένα έθιμο στοργικό και όμορφο, καθώς το μέλι συμβολίζει τη γλυκιά ζωή του ζευγαριού ενώ τα καρύδια την απόκτηση απογόνων. Αν και πλέον το έθιμο αυτό έχει σχετικά εκλείψει, συνηθιζόταν η μητέρα του γαμπρού να περιμένει το νιόπαντρο ζευγάρι στο κατώφλι του σπιτιού τους και να τους γλυκαίνει με τη προσφορά του συγκεκριμένου εδέσματος.
Τα κουφέτα του γαμπρού
Πριν από την έναρξη της τελετής, κατά τις ετοιμασίες του γαμπρού, τοποθετούνται στην τσέπη του κουφέτα, τα οποία σύμφωνα με τη παράδοση, μοιράζονται στις ανύπαντρες κοπέλες και αυτές βάζοντας τα κάτω από το μαξιλάρι που θα κοιμηθούν, θα ονειρευτούν τον άντρα που θα παντρευτούν. Την ίδια χρήση έχουν και τα κουφέτα που τοποθετούνται πάνω στο δίσκο στο σετ του γάμου.
Αργοπορημένη νύφη
Αυτό είναι ίσως το πιο δημοφιλές έθιμο που διατηρείται έντονα ακόμα και στις μέρες μας. Σύμφωνα με αυτό, η νύφη πηγαίνει στην εκκλησία μετά το γαμπρό, και με κάποια ηθελημένη καθυστέρηση, κάνοντας τον έτσι να την περιμένει.
Σε κάποιες περιπτώσεις, η νύφη ενώ έχει φτάσει στο χώρο της τελετής, κάνει τρεις με τέσσερις κύκλους γύρω από την εκκλησία μέχρι τελικά να κατέβει από το μέσο μεταφοράς της και να βρεθεί κοντά στον αγαπημένο της.
Λιγότερο Γνωστά Έθιμα Γάμου
Πρόγαμος
Ο πρόγαμος είναι ένα έθιμο της Κρήτης, το οποίο ακόμα και στις μέρες μας διατηρείται καθώς έχει να κάνει με γλέντι και χαρά. Σύμφωνα με αυτό, μερικές μέρες πριν από το γάμο, μαζεύονται συγγενείς και φίλοι του ζευγαριού και πίνουν, τρώνε, χορεύουν και τραγουδούν σε μια μεγάλη γιορτή προς τιμή των μελλοντικών συζύγων.
Μπαλωθιές
Μιλώντας και πάλι για το υπέροχο νησί της Κρήτης, οι μπαλωθιές αποτελούν ένα ακόμα ξεχωριστό έθιμο του τόπου αυτού, μέσα από το οποίο οι Κρητικοί θέλουν να εκδηλώσουν τη μεγάλη τους χαρά. Αν και σχετικά επικίνδυνο, οι μπαλωθιές είναι ένα έθιμο που εδώ και χρόνια συνοδεύει κάθε γάμο στη μεγαλόνησο.
Μακεδονικά στέφανα
Στις περιοχές της Μακεδονίας, συνηθιζόταν ο κουμπάρος αντί για στέφανα να σκεπάζει το κεφάλι του ζευγαριού με ένα μεταξωτό μαντήλι και να κρατάει πάνω από το κεφάλι του καθενός ένα αναμμένο κερί, ως ένδειξη φωτισμού των νεόνυμφων αλλά και του γάμου τους.
Η μεταφορά του γαμπρού
Έθιμο κυρίως νησιώτικο αλλά και με πολλές εμφανίσεις στην ηπειρωτική Ελλάδα, η μεταφορά του γαμπρού υπό τους ήχους μουσικής στην εκκλησία, είναι μια συνήθεια που διατηρείται ακόμα και στις μέρες μας σε πολλές περιπτώσεις. Συνοδεία μουσικών οργάνων, οι συγγενείς και οι φίλοι ξεκινούν μαζί με το γαμπρό από το σπίτι του και τον συνοδεύουν στην εκκλησία με παραδοσιακά τραγούδια και χαρές.
Αν και το συγκεκριμένο έθιμο αναφέρεται στο γαμπρό, στις μέρες μας σε πολλές περιπτώσεις, ειδικά σε περιοχές της επαρχίας, η νύφη είναι αυτή που φτάνει στην εκκλησία υπό τη συνοδεία μουσικής ή και οι δύο μελλόνυμφοι μαζί.
Ζυγιές
Ένα έθιμο από τη Φολέγανδρο, οι ζυγιές ουσιαστικά πρόκειται για ένα ντουέτο εγχόρδων, βιολί και λαούτο, που συνοδεύει το ζευγάρι μέχρι την εκκλησία. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδρομής, οι γονείς των νεόνυμφων, προσφέρουν στους καλεσμένους παστέλια από ντόπιο μέλι και ρακί.
Ποιητικά και ξυπνητικά
Φερμένο από ένα ακόμα νησί του Αιγαίου, τη Σίφνο, το έθιμο αυτό σχετίζεται με τη μεταφορά του γαμπρού και της νύφης στην εκκλησία. Όπως και στα περισσότερα νησιά, έτσι και στη Σίφνο, μουσικοί συνοδεύουν το ζευγάρι μέχρι το χώρο της τελετής, στη περίπτωση αυτή όμως τραγουδούν τα “ποιητικά”, ένα είδος τοπικών μαντινάδων που περιέχουν ευχές για το ζευγάρι.
Τη μέρα μετά το γάμο, ακολουθούν τα “ξυπνητικά”, όπου οι μουσικοί πηγαίνουν έξω από το σπίτι των νιόπαντρων ώστε να τους ξυπνήσουν όμορφα και μελωδικά τη πρώτη τους μέρα ως παντρεμένοι.
Αν και πολλά από τα παραπάνω έθιμα πλέον στις μέρες μας έχουν εκλείψει, υπάρχουν μερικά τα οποία παραμένουν ζωντανά και συνδέουν με μια εκπληκτική αρμονία το παρόν με το παρελθόν σε μία από τις ομορφότερες στιγμές ενός ζευγαριού.
Γάμος & Κόσμημα Κοτσώνης
Στο Κόσμημα Κοτσώνης, μέσα από μια πλούσια συλλογή νυφικών κοσμημάτων, βερών αλλά και υπέροχων μονόπετρων, θα χαρούμε να σας βοηθήσουμε να επιλέξετε το ιδανικό για εσάς κόσμημα, που θα σας συνοδεύει σε κάθε ξεχωριστή ημέρα της ζωής σας!
